رادیوگرافی چیست؟ معرفی کامل انواع رادیوگرافی

رادیو گرافی دندان، در تشخیص مشکلات دندانی، از پرتوهای ایکس بهره میبرد تا جزئیات دندانها را آشکار سازد.
این فناوری پیشرفته انواع مختلفی دارد که هر کدام با تواناییها و کاربردهای منحصر به فرد خود، به پزشکان کمک میکنند تا مشکلات دندانی را به دقت و سرعت تشخیص دهند. بنابراین، با انواع رادیو گرافی، مشکلاتی مانند آبسه دندان، پوسیدگی، و نقایص فک را میتوان به سرعت شناسایی و درمان کرد که این امر به بهبود سلامت دندانها و راحتی بیماران کمک میکند.

نقش رادیو گرافی در دندانپزشکی مدرن و اهمیت آن
در حوزه دهان و دندان، تشخیص صحیح دندانهای آسیبدیده و ارزیابی دقیق میزان عفونت از اهمیت ویژهای برخوردار است. امروزه، با پیشرفت تکنولوژی و توسعه انواع مختلف دستگاهها و روشهای تصویریرداری دندانپزشکی، تشخیص بیماریهای دهان و دندان به مراتب سادهتر و دقیقتر شده است.
تصویربرداری دندانپزشکی به دندانپزشکان امکان میدهد تا مجموعهای از مشکلات دهان از جمله آبسههای دندانی، پوسیدگیها، ناهنجاریها و نواقص فکی را به راحتی شناسایی کنند.
به کمک تصاویر گرفته شده با دستگاههای پرتونگاری، دندانپزشکان میتوانند برنامه درمانی مناسبتری را تدوین کنند که منجر به بهبود سریعتر و کاهش مشکلات احتمالی در آینده خواهد شد.
بهطور کلی، استفاده از تکنیکهای پیشرفته عکسبرداری نه تنها دقت تشخیص را افزایش میدهد بلکه ایمنی و اثربخشی درمانهای دندانپزشکی را نیز بهبود میبخشد.

نحوه انجام انواع رادیو گرافی
در روش تشخیصی پرتونگاری دهان و دندان، از دستگاههای پیشرفته با پرتوهای ایکس برای تصویربرداری دقیق استفاده میشود. این روش امکان مشاهده جزئیات دقیق دندانها را روی مانیتور فراهم کرده و دندانپزشک را از وضعیت سلامت دندانها آگاه میسازد.
نحوه عکسبرداری از دندان بستگی به نوع رادیو گرافی تجویز شده توسط دندانپزشک دارد و در هر یک از روشهای تصویربرداری دندانپزشکی، فرآیند عکسبرداری متفاوت است. برای مثال، در صورتی که بیمار برای درمان ایمپلنت کاندید باشد دندانپزشک معمولاً تصویربرداری CBCT را تجویز میکند.
این نوع تصویربرداری نیازمند مراجعه بیمار به مراکز تخصصی رادیولوژی دندان است؛ جایی که تجهیزات پیشرفته برای انجام تصویربرداری CBCT در دسترس است.
در هر نوع تصویربرداری، نحوه قرارگیری بیمار، استفاده از تجهیزات خاص و تنظیمات دستگاه رادیو گرافی ممکن است متفاوت باشد تا تصاویر با کیفیت و دقیقی از دندانها و ساختارهای اطراف آن به دست آید.
به این ترتیب، دندانپزشک میتواند تشخیص دقیقی ارائه داده و برنامه درمانی مناسبی برای بیمار تعیین کند.
دندانپزشک با توجه به عوامل مختلفی نظیر سن بیمار، وضعیت سلامت عمومی، شرایط فیزیولوژیک و سوابق بیماریهای او، از انواع روشهای رادیو گرافی بهره میگیرد. کاربرد انواع رادیو گرافی دندانپزشکی برای تشخیص دقیق ناهنجاریهای دهان و دندان بسیار ضروری است و نقشی اساسی در برنامهریزی درمانهای مناسب ایفا میکند.
انواع رادیو گرافی
رادیولوژی دهان و فک و صورت به طور کلی به دو دسته اصلی زیر تقسیم میشود. هر کدام از این روشها بر اساس نیاز تشخیصی و شرایط خاص بیمار مورد استفاده قرار میگیرند.
رادیو گرافی داخل دهانی و انواع آن
این روش شامل تشخیص پوسیدگی، مشاهده ریشه دندان، بررسی وضعیت دندان و ارزیابی سلامت استخوانهای اطراف دندان میشود. پرتونگاری داخل دهانی به ۳ روش رایج زیر انجام میشود.

- بایت وینگ: در این روش، دندانپزشک میتواند دندانهای مولر (عقبی)، دندانهای پیشین و جزئیات دندانهای بالا و پایین یک سمت دهان را بهطور دقیق مشاهده کند.
- اکلوزال: این روش مختص کودکان است و تمام طاقها و فکهای بالا و پایین را نمایش میدهد.
- پری اپیکال: این روش برای مشاهده یک یا دو دندان استفاده میشود و از تاج تا ریشه دندانها را نمایش میدهد.

رادیو گرافی خارج دهانی و انواع آن
پرتونگاری خارج دهانی زمانی استفاده میشود که پزشک نیاز به اطلاعاتی درباره فک و جمجمه، علاوه بر دندانها دارد. در این روش، یک فیلم رادیو گرافی در خارج از دهان قرار گرفته و اشعه ایکس به تمامی استخوانهای فک تابیده میشود.

هدف اصلی، نمایش جزئیات جمجمه و فک بر روی مانیتور است. کاربردهای مهم این روش شامل:
- بررسی جزئیات استخوانهای صورت
- مشاهده وضعیت دندانهای تحت فشار
- نظارت بر رشد و پیشرفت دندانها و ناهنجاریها
- تشخیص مشکلات دندان و فک و رابطه آنها.

شایان ذکر است که پرتونگاری خارج دهانی جزئیات کمتری نسبت به پرتونگاری داخل دهانی ارائه میدهد و برای تشخیص پوسیدگیها و ناهنجاریهای دندان مناسب نیست.

انواع رادیو گرافی خارج دهانی شامل ۴ روش زیر است.
- سفالومتری: این تکنیک برای تحلیل و ارزیابی ارتباط ساختاری دندانها و فکها به کار میرود و نقش مهمی در برنامهریزی درمانهای ارتودنسی دارد.
- پانورامیک: در این روش، یک تصویر کلی از تمام فک به دست میآید که شامل تمامی دندانها و ساختارهای اطراف آنها شده و برای تشخیص جامع مشکلات دهانی و فکی استفاده میشود.
- سیتی اسکن: برای بررسی دقیق اندازه و موقعیت ایمپلنتها و ارزیابی ساختارهای پیچیده فکی به کار میرود.
- سیالوگرافی: این روش شامل تابش اشعه ایکس بهصورت رنگی است که جزئیات دقیق را نمایش میدهد. در این فرآیند، ماده رنگی به غدد بزاقی تزریق میشود تا تصاویر رادیولوژی دقیقتری بهدست آید.

انواع دستگاه رادیو گرافی
دستگاههای تصویربرداری دندانپزشکی به دو نوع کلی AC (جریان متناوب) و DC (جریان مستقیم) تقسیم میشوند که هر کدام با توجه به نوع کاربرد و سیاستهای تولید، به شکلهای مختلفی طراحی و تولید میشوند. انواع این دستگاهها شامل موارد زیر است:

رادیوگرافیهای پایهدار
این دستگاهها از اولین تولیدات در حوزه تصویربرداری دندانپزشکی هستند و در دو نوع AC و DC عرضه میشوند. نوع DC این دستگاهها به دلیل تولید تصاویر با کیفیت و وضوح بالاتر، رایجتر است.
رادیوگرافیهای دیواری
این دستگاهها مشابه رادیوگرافیهای پایهدار هستند اما به دلیل اشغال فضای کمتر، برای مطبهای کوچکتر مناسبترند.
رادیوگرافی پرتابل
این دستگاهها که به نامهای رادیوگرافی دستی یا دوربینی نیز شناخته میشوند؛ به دلیل وزن کم، قیمت مناسب، قابلیت جابهجایی آسان و کاربری راحت، بسیار محبوب هستند.
این نوع دستگاهها از نوع DC بوده و با تمامی سنسورهای RVG و فسفرپلیتها سازگاری دارند و تصاویر با کیفیتی ارائه میدهند. هد این دستگاهها دارای پوشش سربی است که از نشت اشعه جلوگیری میکند؛ بنابراین میتوان با اطمینان از آنها استفاده کرد.

معرفی برترین برندهای انواع دستگاههای رادیو گرافی دندانپزشکی
دستگاههای تصویربرداری دندانپزشکی عمدتاً در کشورهایی چون ایتالیا، کره جنوبی، برزیل، آلمان، چین، فرانسه و ژاپن تولید میشوند.
برخی از این دستگاهها به دلیل کیفیت برتر و عملکرد بینقص خود، بیشترین میزان فروش و رضایت را در میان دندانپزشکان به دست آوردهاند. در ادامه برخی از آنها را معرفی خواهیم کرد.
ترایدنت
این دستگاه، محصولی از کمپانی ترایدنت در ایتالیا میباشد و اکنون در نوع DC در بازار موجود است.
دستگاههای تصویربرداری ترایدنت در دو مدل پایهدار و دیواری تولید میشوند. طراحی و ساخت این دستگاهها با تمرکز بر کیفیت بالا و دقت در تصویربرداری انجام شده است که امکان ارائه تصاویر واضح و دقیق را برای تشخیص بهتر مشکلات دندانی فراهم میکند.
فریکس
دستگاه پرتونگاری فریکس Ferix، یکی از محبوبترین و با کیفیتترین دستگاههای تصویربرداری دندانپزشکی تولید داخلی در ایران است.
این دستگاه، با ترکیب مناسب قیمت و کیفیت، جایگاه خوبی در بازار تجهیزات دندانپزشکی ایران به دست آورده و در بسیاری از کلینیکها و مطبهای دندانپزشکی استفاده میشود.
دستگاه تصویربرداری Ferix مدل ۷۰۸، در دو نوع دیواری و پایهدار در دسترس است و با قابلیت تصویربرداری تا ۲۰۰ کلیشه در روز، امکانات بیشتری را به دندانپزشکان ارائه میدهد.
دگوتزن
دستگاه دگوتزن، یکی از پرطرفدارترین و پرفروشترین دستگاههای تصویربرداری دندانپزشکی موجود در ایران است که توسط کشور ایتالیا تولید میشود. این دستگاهها در دو نوعAC ، DC و در دو مدل دیواری و پایهدار طراحی شدهاند. کیفیت ساخت بالا و توانایی ارائه تصاویر دقیق، از جمله ویژگیهای بارز این دستگاه است.
اوریکس
دستگاه پرتونگاری اوریکس، محصولی از کشور ایتالیا، به دلیل عملکرد عالی و خدمات پس از فروش مطلوب، به یکی از پرمتقاضیترین دستگاههای تصویربرداری دندانپزشکی در حال حاضر تبدیل شده است. این دستگاه با دو مدل AC ، DC و در دو نوع پایهدار و دیواری در بازار عرضه میشود. طراحی پیشرفته و کیفیت بالای این دستگاه باعث جلب رضایت بسیاری از دندانپزشکان شده است.
وودپیکر
کمپانی وودپیکر، با معرفی دستگاه رادیوگرافی پرتابل Ai Ray، از کشور چین، گزینهای معقول برای خرید را فراهم کرده است. این دستگاه با توجه به کیفیت بالا، قیمت مناسب و خدمات پس از فروش، قابل اعتماد بوده و توجه بسیاری از متخصصان دندانپزشکی را به خود جلب کرده است.
همچنین، کمپانی وودپیکر با عرضه دستگاه پرتونگاری پرتابل Mini Ray، به دنبال ارائه گزینههایی با طراحی مدرن و استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته میباشد.
پروکس
دستگاه رادیوگرافی پرتابل Prox، ساخت کره جنوبی، گزینهای ایدهآل برای افرادی است که به دنبال یک دستگاه تصویربرداری با کیفیت و قابل حمل هستند. این دستگاه با وزن حدود 2 کیلوگرم و ولتاژ تیوب 60kv، به دلیل قابلیت حمل آسان و عملکرد برتر، به عنوان یک انتخاب مناسب در بازار شناخته میشود.
سخن پایانی
با ارائه معرفی جامع انواع رادیو گرافی دندان و تأکید بر اهمیت آن در تشخیص و درمان مشکلات دندانی، دانستیم رادیو گرافی دندان، به عنوان یکی از پیشرفتهترین روشهای تصویربرداری دندانی، به لطف نوآوریهای فناورانه، به شکل چشمگیری توسعه یافته است.
این پیشرفتها نه تنها بهبود کیفیت تصاویر، بلکه افزایش تنوع دستگاهها و تکنیکهای تصویربرداری دندانی را نیز به همراه داشته است. فروشگاه تجهیزات دندانپزشکی «ستارطب»، به عنوان یکی از پیشروان این حوزه، به دندانپزشکان محترم خدمات گستردهای در تهیه و تأمین این تجهیزات ارائه میدهد.
همچنین، ارائه پشتیبانی آنلاین و گارانتی برای دستگاههای تصویربرداری دندانپزشکی، به دندانپزشکان اعتماد و اطمینان میبخشد تا در صورت نیاز به راهنمایی یا پشتیبانی فنی، بتوانند با تیم متخصص فروشگاه ابزار دندانپزشکی ستار طب تماس حاصل نمایند و از خدمات حرفهای آن بهرهمند شوند.
منابع
https://manadent.com/blog/161-types-of-dental-radiographs
https://dentiwa.com/%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C/
https://dentysmile.ir/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C/